Werktijden en betaald verlof bij banen in Spanje

Wat zijn de gebruikelijke werktijden in Spanje? Krijgt u verlof en zo ja, hoeveel? Waarschijnlijk vraagt u zich dit allemaal af als u naar Spanje verhuist en een baan wilt zoeken. Of misschien overweegt u een bedrijf te starten in Spanje en moet u zorgen dat u bekend bent met de rechten van werknemers.

De Spaanse arbeidswet bepaalt de maximale werkuren, het minimumaantal betaalde vakantiedagen en hoeveel verlof u mag opnemen voor gezondheidskwesties, persoonlijke zaken en kinderen. Hier volgt een gids over wat de huidige wetgeving dekt.

Wat zijn de legale werktijden in Spanje?

Een fulltimebaan in Spanje telt 40 uur per week, maar de Spaanse overheid wil dit verlagen naar 37,5 uur in 2025. Als u meer werkt dan een wekelijks gemiddelde van 40 uur per jaar, moet u uw overuren uitbetaald krijgen. U mag niet meer dan 80 overuren draaien per jaar.

Overuren zijn altijd optioneel en kunnen nooit worden opgelegd aan en werknemer. Betalingen voor overuren moeten afzonderlijk worden vermeld op de loonstrook (nómina). Een hogere betaling per uur komt vaak voor, maar bedrijven zijn verplicht om het standaardtarief te betalen of vrije tijd te bieden die overeenkomt met de gewerkte overuren, op te nemen binnen 4 maanden.

Het wettelijke kader voor overuren staat gedetailleerd beschreven in artikel 35 van het werknemersstatuut.

Volgens de richtlijn voor werktijden van de Europese Unie (EU) mag u niet meer dan 48 uur werken per week, met of zonder overuren.

De normale werkdag in Spanje telt acht uur en u mag niet meer dan 9 uur per dag werken, behalve in uitzonderlijke omstandigheden, waarvoor uw werkgever een legitieme verantwoording moet afgeven.

Er moet verplicht minimaal 12 uur tussen diensten zitten. Dit houdt in dat als u bijvoorbeeld op een dag om 20.00 uur klaar bent met werken, u de volgende dag pas vanaf 8.00 mag starten.

Voor elke 6 uur doorlopend werk moet u een pauze inlassen van minstens 15 minuten.

Werkgevers zijn volgens de wet vereist om een registratie bij te houden van het aantal gewerkte uren per werknemer. Zo wordt voorkomen dat bedrijven hun personeel onbetaalde overuren laten draaien.

Werktijden in Spanje worden gedekt door artikel 34 van het werknemersstatuut, maar werk in diensten, waaronder nachtdiensten, staan gedetailleerd beschreven in artikel 36 van het werknemersstatuut.

Vrije tijd, feestdagen en ziekteverlof in Spanje

De Spaanse arbeidswetgeving regelt minimale rustperiodes - wekelijks en jaarlijks - voor standaard rustpauzes, die betaald moeten worden tegen hetzelfde tarief als het equivalent in werkdagen. Arbeidswetten beschermen ook werknemers die niet kunnen werken door een (geestelijke of lichamelijke) ziekte of verwonding, en stellen minimale verloftoelagen vast voor bepaalde uitzonderlijke, niet-werkgerelateerde omstandigheden.

Op hoeveel dagen verlof heeft u recht in Spanje?

Alle werknemers hebben recht op minstens 1,5 dag verlof per week of drie dagen elke 2 weken. Ze mogen niet langer werken dan dit zonder vrije dagen. Ze hebben ook recht op verlof met nationale en regionale feestdagen, evenals lokale feestdagen waarbij het totaal niet hoger is dan 14 per jaar. Sommige cruciale diensten, zoals de gezondheidszorg, kunnen werknemers verplichten om op deze dagen te werken. Als dit het geval is, worden deze dagen geteld als overuren.

Het jaarlijks verlof, ook wel vakantiedagen genoemd, telt minimaal 22 werkdagen per jaar, of 30 kalenderdagen (waarbij alle dagen worden geteld, inclusief weekenden en feestdagen die binnen deze periode vallen). Anders dan in vele andere landen, staan bedrijven in Spanje werknemers meestal toe om al hun jaarlijkse vakantiedagen in één keer op te nemen, mochten ze dit willen. Als werknemers vaker pauzes willen inlassen met hun vakantiedagen, moeten ze minstens één blok van 2 weken per jaar opnemen.

Werknemers in Spanje mogen hun jaarlijkse vakantiedagen niet inruilen voor extra loon of deze meenemen naar het volgende jaar, tenzij dit vrijwillig wordt gedaan of overeen wordt gekomen binnen het bedrijf. Werknemers mogen kiezen op welke data ze hun vakantiedagen willen opnemen, onderhevig aan goedkeuring van de werkgever, behalve bij bepaalde beroepen met specifieke werkloze perioden, zoals scholen of leerkrachten aan de universiteit.

Betaalde vakantiedagen in Spanje worden besproken in artikel 38 van het werknemersstatuut.

Voor bepaalde persoonlijke omstandigheden krijgen werknemers aanvullend betaald verlof. Dit zijn de volgende omstandigheden:

• Bruiloften: 15 dagen.
• Overlijden, ongelukken, serieuze ziekte of ziekenhuisopname van een familielid (tot de 2e graad: waaronder ooms en tantes, neven en nichten, grootouders en kleinkinderen, evenals ongetrouwde partners): 2 dagen of 4 dagen indien er sprake is van lange afstanden.
• Verhuizingen: 1 dag.
• Alle strikt noodzakelijke vrije tijd die vakbondsafgevaardigden nodig hebben om hun taken binnen deze functie uit te voeren.
• Alle strikt noodzakelijke vrije tijd die nodig is voor prenatale lessen en scans, voorbereiding op de bevalling of voorbereiding op adoptie.
• Alle strikt noodzakelijke vrije tijd die nodig is om te voldoen aan onvermijdelijke of verplichte publieke of persoonlijke verplichtingen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om jurydienst, verkiezingsdagdienst of het verkrijgen of vernieuwen van een verblijfs- of identificatievergunning.

Er gelden strengere wetten voor verlof voor werknemers onder de 18 jaar. Personen van 16 en 17 jaar moeten schriftelijke toestemming vragen aan hun ouders of voogden om te mogen werken, en niemand van 15 jaar of jonger mag betaald werk verrichten. Er zijn beperkingen, waaronder een maximum van acht uur werk per dag en een verbod op nachtdiensten (22.00 tot 06.00 uur). Personen onder de 18 jaar moeten minstens 2 opeenvolgende dagen vrij hebben per week en mogen niet meer dan 4,5 uur achter elkaar werken zonder een pauze van minimaal 30 minuten.

Op hoeveel dagen ziekteverlof heeft u recht in Spanje?

Werknemers krijgen betaald ziekteverlof na 3 dagen afwezigheid (tijdelijke incapaciteit). Hiervoor moet een briefje van de dokter worden overhandigd. Betaald ziekteverlof wordt betaald van de sociale zekerheid van de staat, 60% van het brutosalaris van de werknemer in de afgelopen 20 dagen, en vervolgens 75% gedurende maximaal 1 jaar. Als de werknemer na een jaar nog steeds niet kan werken, kan het ziekteverlof nog 6 maanden worden verlengd. Indien de werknemer na deze periode nog steeds niet kan werken, kan deze zich aanmelden voor sociale zekerheid voor een permanente toelage voor arbeidsongeschiktheid (incapacidad permanente).

Sommige bedrijven zijn bereid om de eerste drie ziektedagen door te betalen of de sociale uitkeringen aan te vullen tot 100% van het salaris van de werknemer voor de volledige vrije tijd - maar ze zijn niet verplicht om dit te doen.

Zelfstandigen hebben ook recht op betaald ziekteverlof. Het te claimen bedrag wordt gebaseerd op hun bijdrage aan de sociale zekerheid (de base reguladora), die vaak ietwat lager is dan de daadwerkelijke inkomsten van de werknemer. Gedurende de eerste 60 dagen ontvangen zelfstandigen 60% van de base reguladora, en hun gebruikelijke maandelijkse socialezekerheidsbijdrage wordt hiervan afgetrokken. Vanaf de 61e dag ontvangen ze 75% van de base reguladora en hoeven ze hun bijdrage niet te betalen.

Bieden Spaanse bedrijven ouderschapsverlof?

Zwangerschaps- en vaderschapsverlof in Spanje is verplicht bij geboorte, adoptie en pleegzorg en duurt 16 weken, met volledige doorbetaling van loon. Zwangerschaps- en vaderschapsverlof duren beide 16 weken, met volledige uitbetaling van het loon. Technisch gezien gaat geen van beide in op de dag dat de moeder bevalt, maar de meeste vrouwen stoppen al eerder met werken, omdat ze op medische gronden zijn afgemeld door hun arts. De vrouw wordt vanaf dan behandeld als iemand met ziekteverlof, totdat de baby is geboren. Dit ziekteverlof heeft echter niets te maken met het zwangerschapsverlof: de vrouw heeft nog steeds recht op 16 weken betaald verlof vanaf de dag dat de baby is geboren.

Ouders moeten de eerste 6 weken vrij nemen vanaf de geboorte of komst van hun kind. De resterende 10 weken kunnen de eerste 6 opvolgen, of kunnen worden verdeeld over het eerste jaar. Voor gezinnen met 2 ouders kan elke partij tegelijk vrij nemen of afzonderlijk.

Als er meer dan één kind wordt geadopteerd, of als de vrouw meer dan één kind tegelijk baart, krijgen de ouders een week extra verlof per kind. Dit is ook het geval voor kinderen met een handicap. In het geval van voortijdige geboorten krijgen werknemers een extra week verlof. Ook heeft elke ouder het recht om tot 29 weken extra verlof aan te vragen als de baby meer dan 7 dagen na de geboorte in het ziekenhuis moet blijven.

Zelfstandige ouders hebben recht op hetzelfde verlof, maar ze ontvangen 100% van de base reguladora in plaats van hun volledige inkomen. Vrouwen die geen sociale zekerheid hebben afgedragen, of niet hebben betaald via het systeem (minstens 180 dagen in de voorgaande zeven jaaar of 360 in hun gehele periode als werknemers), kunnen een zwangerschapstoelage zonder bijdrage aanvragen. Deze toelage bestaat momenteel uit € 530 per maand.

Meer informatie over ziekteverlof, zwangerschapsverlof en overig door de staat gefinancierd verlof kunt u vinden in onze uitgebreide gids over het sociale zekerheidssysteem in Spanje.